Axit amin là những nguyên tố cơ bản của sự sống, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cấu trúc và chức năng của protein. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về số bộ ba mã hóa cho các axit amin, các bộ ba mã hóa axit amin khác nhau bởi, tính chất của axit amin ở điều kiện thường, tên và công thức của 20 loại axit amin cơ bản, các amino axit thường gặp, tính chất của các amino axit thiên nhiên, este của amino axit và khả năng hòa tan của chúng trong nước.
Số bộ ba mã hóa cho các axit amin
Trong quá trình tổng hợp protein, các axit amin được ghép nối với nhau dựa trên thông tin mã hóa trên RNA thông tin. Mỗi axit amin được mã hóa bởi một bộ ba nucleotit trên RNA thông tin, gọi là “codon”. Có tổng cộng 64 codon khác nhau (4 nucleotit x 4 nucleotit x 4 nucleotit), trong đó 61 codon mã hóa cho 20 loại axit amin cơ bản, còn 3 codon là dừng (stop codon) chỉ dừng quá trình tổng hợp protein. Mỗi axit amin có thể được mã hóa bởi một hoặc nhiều codon khác nhau, điều này giúp mã hóa di truyền có tính đàn hồi và giảm thiểu sai sót trong quá trình tổng hợp protein.
Tính chất của axit amin ở điều kiện thường
Ở điều kiện thường, hầu hết các axit amin là những chất rắn tinh thể, không màu và có khả năng hòa tan trong nước. Chúng có cấu trúc chung gồm một nhóm amin (-NH2), một nhóm carboxyl (-COOH) và một nhóm R đặc trưng cho mỗi loại axit amin. Các nhóm amin và carboxyl có tính bazơ và axit, tạo nên tính chất amfoter của axit amin. Khi axit amin hòa tan trong nước, chúng có thể chuyển hóa giữa dạng ion hóa và không ion hóa. Trong dạng ion hóa, nhóm amin và nhóm carboxyl sẽ chuyển thành nhóm amoni (-NH3+) và nhóm carboxylat (-COO-) tương ứng.
Tên và công thức của 20 loại axit amin cơ bản
Dựa trên nhóm R, 20 loại axit amin cơ bản được phân thành 4 nhóm chính: không cực, cực, bázơ và axit. Dưới đây là tên và công thức của 20 loại axit amin cơ bản:
Axit amin không cực: Alanin (Ala, A), Valin (Val, V), Leucin (Leu, L), Isoleucin (Ile, I), Proline (Pro, P), Phenylalanine (Phe, F), Methionine (Met, M), Tryptophan (Trp, W) và Glycine (Gly, G).
Axit amin cực: Serine (Ser, S), Threonine (Thr, T), Cysteine (Cys, , C), Tyrosine (Tyr, Y), Asparagine (Asn, N), Glutamine (Gln, Q).
Axit amin bázơ: Arginine (Arg, R), Histidine (His, H), Lysine (Lys, K).
Axit amin axit: Aspartic acid (Asp, D), Glutamic acid (Glu, E).
Các axit amin thường gặp và tính chất của các axit amin thiên nhiên
Trong tự nhiên, hầu hết các axit amin là dạng L- (phải) thay vì dạng D- (trái), chúng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cấu trúc của protein. Các axit amin thiên nhiên đều chứa nhóm amin và nhóm carboxyl liên kết với chiral carbon (Cα). Các axit amin thiên nhiên có tính chất amfoter và khả năng hòa tan trong nước, phụ thuộc vào độ phân cực của nhóm R.
Este của amino axit
Este của amino axit là hợp chất được tạo ra khi nhóm hydroxyl của axit amin kết hợp với nhóm carboxyl của một axit hữu cơ. Este của amino axit thường không bền và dễ bị thủy phân bởi nước. Este của axit amin đôi khi được sử dụng trong tổng hợp hữu cơ và trong sản xuất thuốc, chúng cũng được sử dụng như chất bảo vệ nhóm amin trong quá trình tổng hợp peptit.
Axit amin có tan trong nước không
Khả năng hòa tan của axit amin trong nước phụ thuộc vào nhóm R của chúng. Các axit amin có nhóm R phân cực (chẳng hạn như nhóm hydroxyl, nhóm amit, nhóm carboxylat) thường hòa tan tốt trong nước do có khả năng tạo liên kết hydro. Trong khi đó, các axit amin có nhóm R không phân cực (như nhóm alkyl, nhóm aryl) hòa tan kém trong nước. Tuy nhiên, đa số các axit amin đều có khả năng hòa tan trong nước ở mức độ nào đó, nhờ vào sự chuyển hóa giữa dạng ion hóa và không ion hóa của nhóm amin và nhóm carboxyl. Các axit amin thường hòa tan tốt hơn trong môi trường nước có độ pH thích hợp, điều này tạo ra điều kiện thuận lợi cho việc tương tác với các phân tử nước thông qua liên kết hydro và liên kết ion.
Axit amin là những nguyên tố cơ bản của sự sống và đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng cấu trúc và chức năng của protein. Bài viết đã giới thiệu về số bộ ba mã hóa cho các axit amin, tính chất của axit amin ở điều kiện thường, tên và công thức của 20 loại axit amin cơ bản, các amino axit thường gặp, tính chất của các amino axit thiên nhiên, este của amino axit và khả năng hòa tan của chúng trong nước. Hiểu biết về các axit amin và các tính chất của chúng là rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực khoa học, bao gồm sinh học, hóa học, dược học và y học. Kiến thức về axit amin cũng giúp ta hiểu hơn về cách thức mà các protein được tổng hợp, cấu trúc và hoạt động trong các quá trình sinh học của các sinh vật.
nhiêu đối tarn vận lỏng acids bảng cần nhớ
