Lưới nội chất là một trong những cấu trúc vi mô cơ bản nhất của tế bào, đóng một vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý. Vậy lưới nội chất là gì, nó có hình dạng ra sao và chức năng của nó là gì? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây.
1. Lưới nội chất là gì
Lưới nội chất, hay ER (Endoplasmic Reticulum) theo tiếng Anh, là một hệ thống rộng lớn của các túi và ống nhỏ liên kết với nhau. ER phân ra thành hai dạng chính: lưới nội chất trơn (SER) và lưới nội chất hạt (RER).
2. Lưới nội chất hạt
Lưới nội chất hạt có bề mặt ngoài được gắn kết bởi các ribosome, tạo nên hình ảnh như có “hạt”. Các ribosome này có nhiệm vụ tổng hợp protein, đây cũng chính là chức năng chính của RER.
3. Lưới nội chất trơn
Lưới nội chất trơn không có ribosome gắn kết trên bề mặt của nó, do đó bề mặt của nó trông mịn màng hơn. SER chịu trách nhiệm cho một loạt các quá trình khác nhau, bao gồm tổng hợp lipit (chất béo), chuyển hóa glucos, và thanh lọc các độc tố trong tế bào.
4. Cấu tạo và chức năng của lưới nội chất
Lưới nội chất được cấu tạo từ một mạng lưới phức tạp của các túi và ống mỏng. Nó bao quanh nhân tế bào và kéo dài ra đến các phần khác của tế bào.
Lưới nội chất đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp và vận chuyển các protein và lipit, chuyển hóa glucos, giữ ổn định nồng độ canxi và thanh lọc độc tố.
5. Tế bào nào có lưới nội chất trơn phát triển
Các tế bào sản xuất nhiều lipit – như tế bào gan, nơi các lipit được sử dụng để tạo ra mật – thường có lưới nội chất trơn phát triển mạnh. Đồng thời, các tế bào thần kinh cũng có lưới nội chất trơn phát triển rõ nét, nơi sản sinh ra một lượng lớn lipit cần thiết cho việc cung cấp năng lượng và cấu trúc cho các axon dài.
Trong các tế bào cơ, lưới nội chất trơn đóng vai trò là kho chứa canxi, chất cần thiết để tạo ra co bóp cơ. Khi một tế bào cơ nhận được tín hiệu từ hệ thần kinh, canxi được giải phóng từ lưới nội chất trơn, kích thích quá trình co bóp.
Cuối cùng, trong các tế bào tiết hóa, như tế bào trong tuyến tụy, lưới nội chất trơn có chức năng chuyển hóa glucos thành glycogen để lưu trữ.
Qua đó, ta có thể thấy lưới nội chất, đặc biệt là lưới nội chất trơn, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng của nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể. Hiểu rõ về cấu tạo và chức năng của lưới nội chất sẽ giúp ta hiểu hơn về quá trình hoạt động phức tạp của tế bào – cơ sở của sự sống.
