Lao cột sống, một bệnh lý không mấy xa lạ trong số các bệnh về cột sống, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Bệnh lao cột sống, còn được biết đến với cái tên khác là Tuberculosis of the spine, là một dạng của bệnh lao ngoại vi, ảnh hưởng đến cột sống và có thể gây ra đau nghiêm trọng và biến dạng cột sống nếu không được điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về lao cột sống, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách lây truyền, phác đồ điều trị, đến phẫu thuật.
Lao Cột Sống Là Gì
Lao cột sống là tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, ảnh hưởng chủ yếu đến các đốt sống của cột sống. Bệnh thường bắt đầu từ một hoặc nhiều đốt sống và có thể lan rộng sang các khu vực xung quanh, bao gồm cả đĩa đệm và các mô mềm.
Lao Cột Sống Có Lây Không
Lao cột sống không trực tiếp lây từ người này sang người khác như lao phổi. Tuy nhiên, nguồn gốc của bệnh thường bắt nguồn từ vi khuẩn lao phổi và sau đó lan truyền đến cột sống qua đường máu. Do đó, một người mắc bệnh lao phổi có thể là nguồn lây nhiễm cho người khác qua không khí, nhưng việc lây nhiễm trực tiếp lao cột sống từ người này sang người khác là không thể.
Triệu Chứng Lao Cột Sống
Triệu chứng của lao cột sống bao gồm đau lưng kéo dài, đau tăng lên vào ban đêm, sốt nhẹ, mệt mỏi, và giảm cân. Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có thể phát triển gù lưng do sự sụp đổ của các đốt sống hoặc thậm chí là liệt nếu có sự chèn ép vào tủy sống.
Phác Đồ Điều Trị Lao Cột Sống
Điều trị lao cột sống thường kết hợp giữa việc sử dụng thuốc kháng lao trong thời gian dài (ít nhất 6 đến 12 tháng) và các biện pháp hỗ trợ như nghỉ ngơi, đeo nẹp cố định cột sống để giảm áp lực và hỗ trợ quá trình hồi phục. Trong một số trường hợp, phẫu thuật có thể được cần thiết để loại bỏ mô nhiễm trùng, giải phóng chèn ép tủy sống, và/hoặc khôi phục hình dáng cột sống.
Phẫu Thuật Lao Cột Sống
Phẫu thuật được xem xét khi có các biến chứng nghiêm trọng như sự sụp đổ của đốt sống, chèn ép tủy sống, hoặc khi điều trị bằng thuốc không mang lại kết quả mong muốn. Mục tiêu của phẫu thuật là để giảm đau, loại bỏ nguồn nhiễm trùng, khôi phục và bảo vệ cấu trúc cột sống cũng như chức năng của tủy sống. Các kỹ thuật phẫu thuật có thể bao gồm:
- Debridement: Loại bỏ mô bị nhiễm trùng và hoại tử để giảm bớt áp lực lên cột sống và tủy sống.
- Ghép Xương và Cố Định Cột Sống: Sử dụng vật liệu tổng hợp hoặc xương ghép từ chính bệnh nhân để ổn định cột sống và khôi phục hình dạng cột sống.
- Giải Phóng Chèn Ép Tủy Sống: Trong trường hợp tủy sống bị chèn ép nghiêm trọng, phẫu thuật sẽ nhằm giải phóng áp lực này, giúp giảm đau và phục hồi chức năng.
Mỗi trường hợp lao cột sống đều cần được đánh giá một cách cẩn thận bởi đội ngũ y tế chuyên nghiệp để xác định phương pháp điều trị tốt nhất.
Tầm Quan Trọng Của Việc Phát Hiện Sớm và Điều Trị Kịp Thời
Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời lao cột sống là rất quan trọng để ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe cột sống. Bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị kháng lao và thực hiện các chỉ định từ bác sĩ, kể cả việc đeo nẹp cố định nếu cần.
Hướng Dẫn Cho Bệnh Nhân và Gia Đình
Bệnh nhân và gia đình cần được hướng dẫn cách chăm sóc tại nhà, bao gồm cách duy trì tư thế tốt, việc sử dụng các thiết bị hỗ trợ như nẹp cột sống, và các biện pháp giảm đau. Sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè cũng rất quan trọng trong quá trình hồi phục.
Lao cột sống là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng có thể được kiểm soát và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và có sự can thiệp y tế kịp thời. Việc tuân thủ điều trị, đặc biệt là liệu trình dùng thuốc kháng lao, kết hợp với các biện pháp hỗ trợ như nẹp cột sống và phẫu thuật khi cần thiết, có thể giúp bệnh nhân phục hồi và trở lại cuộc sống hàng ngày. Sự hiểu biết và chăm sóc đúng cách sẽ là chìa khóa giúp vượt qua bệnh tật và bảo vệ sức khỏe cột sống.
